ماه مبارک رمضان، حال و هوای خاصی دارد و افراد دوست دارند در این ماه روزه بگیرند و از فضایل معنوی آن بیبهره نمانند. برای روزهداری باید به موارد تندرستی نیز توجه کافی داشت و این مسئله در افراد مبتلا به بیماری، از اهمیت خاصی برخوردار است. افراد مبتلا به بیماری، بدون مشورت با پزشک معالج خود نباید روزه بگیرند. «دکتر پیمان لسانپزشکی»، پزشک و کارشناس پیشگیری از بیماریها، به نکات مهمی در رابطه با روزهداری در بیماران میپردازد.
دیابت و روزهداری
دیابت از بیماریهای شایع در سراسر دنیا محسوب میشود و افراد زیادی به این بیماری مبتلا هستند. مبتلایان به دیابت مانند بسیاری از افراد تمایل دارند که در ماه مبارک رمضان، روزه بگیرند اما باید توجه داشت که روزهداری برای همه این افراد مجاز نیست. به عبارت روشنتر، روزهداری برای مبتلایان به دیابت کاملا به وضعیت جسمی و شرایط آنها بستگی دارد و از هر فرد به فرد دیگر متفاوت است. مبتلایان به دیابت یا به طور کلی افرادی که به ب
یماریهای مختلف مبتلا هستند، با مشورت از پزشک معالج خود و مرجع تقلیدشان میتوانند در رابطه با روزهداری تصمیم بگیرند. آن دسته از مبتلایان به دیابت که قند خونشان تحت کنترل است در صورتی که همراه با دیابت دچار بیماری دیگری نباشند، میتوانند مانند سایر افراد روزه بگیرند. البته باید به این مسئله نیز توجه داشت که بدنشان به دلیل ابتلا به دیابت دچار آسیب خاصی نشده باشد. آن دسته از افرادی که به دلیل دیابت از انسولین استفاده میکنند، نباید روزه بگیرند و شرایطشان با سایر مبتلایان به دیابت متفاوت است.
بررسی قند را از یاد نبرید
افراد مبتلا به دیابت باید به میزان کالری دریافتی خود توجه کافی داشته باشند. در ماه مبارک رمضان نباید کالری دریافتی این دسته از افراد افزایش پیدا کند. همچنین بررسی و
کنترل قند خون برای مبتلایان به دیابت ضروری است. غذاها و خوراکیهایی که قند خون را به سرعت بالا میبرند، گزینه نامناسبی برای این دسته از افراد محسوب میشود در نتیجه از مصرف این نوع غذاها و خوراکیها باید پرهیز کنند. برای مثال، مصرف خوراکیهایی چون زولبیا، بامیه و ...، میتواند مشکلاتی ایجاد کند و مضر به حساب میآید. کنترل قند خون با دستگاه گلوکومتر باید قبل از سحر و 2 ساعت بعد از صرف افطار انجام شود. چنانچه 2 ساعت بعد از افطار، قند خون عددی بالای 250 را نشان بدهد، باید حدود 20 درصد از میزان کالری دریافتی یعنی حدود یک پنجم غذا را در روز بعد کاهش داد. همچنین در صورتیکه قند خون قبل از سحر عددی بالای 200 باشد، باید در حدود 20 درصد از کالری وعده سحر کاهش پیدا کند. اما در شرایطی که با وجود موارد یاد شده باز هم قند خون بالا باشد و عددی حدود 350 را نشان بدهد، باید حتما از روزهداری پرهیز کرد.
نحوه مصرف دارو
افراد مبتلا به دیابت که منعی برای روزهداری ندارند، باید نحوه مصرف داروهای خود را از پزشک بپرسند. اما به طور کلی، مصرف درست و منظم داروهای کنترل کننده قند خون از اهمیت بالایی برخوردار است. مصرف داروهایی که اثر طولانی مدت ندارند، با مشورت پزشک میتواند گزینه خوبی در رابطه با کنترل قند خون در این ایام به حساب بیاید. این دسته از داروها معمولا در وعدههای افطار، شب و قبل از سحر استفاده میشوند که نحوه مصرف دقیق آنها را پزشک در اختیار بیمار قرار خواهد داد.
حواستان به افت قند خون باشد
یکی دیگر از موارد مهمی که باید به آن توجه داشت، افت قند خون (هایپوگلیسمی) است. افت قند خون برای بیماران دیابتی یک تهدید محسوب میشود و همیشه در معرض این مسئله قرار میگیرند. چنانچه مبتلایان به دیابت روزه گرفته باشند و با علائمی مثل تاری دید، بیحالی شدید، تعریق بیش از حد، لرزش بدن، تپش قلب، بیهوشی و ...، مواجه شوند، باید سریعا روزه خود را در اصطلاح بشکنند. در چنین شرایطی مواد قندی باید سریعا در اختیار بیمار قرار بگیرد و در صورت عدم توجه به این مسئله، احتمال بروز خطرات جدی و عوارض جبرانناپذیر وجود دارد. حتی خطر مرگ نیز این دسته از افراد را تهدید خواهد کرد. پس روزهداری این افراد باید حتما با در نظر داشتن نکات مهم باشد.
مشکلات ریوی و روزهداری
دسته بندی بیماریهای ریوی برای
بررسی امکان روزهداری، کار چندان راحتی نیست چون بیماریهای ریوی انواع و اقسام مختلفی دارند. آسم یکی از بیماریهای شایع ریوی به حساب میآید. این دسته از افراد برای کنترل علائم خود باید از اسپری مخصوص استفاده کنند. مراجع تقلید مختلف در رابطه با اسپری استنشاقی نظرات متفاوتی دارند و استفاده از این نوع اسپری را باعث ابطال روزه میدانند. اما برخی دیگر، استفاده از آن را منعی برای روزهداری نمیدانند. تصمیم گیری برای این موضوع باید با نظر مرجع تقلید باشد اما از نظر پزشکی، این نوع اسپریها نباید قطع شوند. پزشک میتواند با تجویز اسپریهایی که تاثیر طولانی مدت دارند، تا حدودی روزهداری این افراد را تسهیل کند.
نکاتی برای بیماران قلبی و عروقی
برخی مطالعات نشان میدهد که روزهداری صحیح میتواند به کاهش فاکتورهای خطر قلبی کمک کند. برای مثال، افراد با روزهداری امکان استعمال دخانیات را در ساعاتی از روز ندارند همچنین مصرف چربی در طول روز کاهش مییابد. علاوه بر این، روزهداری با کاهش وزن همراه است که این مسئله برای افراد دارای بیماریهای قلبی و عروقی میتواند گزینه بسیار خوبی محسوب شود. البته آن دسته از افرادی که با مشکلاتی چون گرفتگی رگ قلب یا مصرف داروهای خاصی چون آسپرین و قرص زیرزبانی مواجه هستند، نباید روزه بگیرند چون مصرف داروها در زمان مشخص برای این دسته از افراد اهمیت بالایی دارد. همچنین افرادی که جراحی قلب انجام دادهاند یا به آنژین صدری و آریتمی (بی نظمی ضربان قلب) مبتلا هستند، باید از روزهداری بپرهیزند. اما آن دسته از بیماران قلبی و عروقی که شدت بیماری آنها بالا نیست و مصرف داروهای آنها زمانبندی خاصی ندارد، میتوانند با مشورت پزشک روزه بگیرند. بیماران مبتلا به فشار خون نیز تنها با تمهیداتی خاص و مدیریت مصرف دارو توسط پزشک اجازه روزه گرفتن را دارند.
بیماران کلیوی بدانند
آب و مایعات در ایام روزهداری، کمتر استفاده میشود به همین دلیل تمامی افراد باید از وعده افطار تا سحر، به میزان کافی آب و مایعات بنوشند. این مسئله برای افراد مبتلا به فشار خون بالا یا افراد کهنسال، از اهمیت بالایی برخوردار است. چنانچه این دسته از افراد به میزان کافی آب ننوشند، احتمال آسیب به کلیههای آنها وجود دارد. آن دسته از افرادی که کلیه آنها مستعد ساخت سنگ است، باید حتما با نظر پزشک روزه بگیرند و در برخی از افراد روزهداری منع دارد. مخصوصا در افرادی که در طول 6 ماه اخیر بیش از دو بار با مشکل سنگ کلیه مواجه شده باشند. آن دسته از افرادی که دچار نارسایی کلیه هستند و افراد دیالیزی، نباید روزه بگیرند چون اختلال آب و الکترولیت در بدن این دسته از افراد اتفاق میافتد که باعث بروز مشکل خواهد شد.
شرایط روزهداری در کم خونی
آن دسته از افراد مبتلا به
کم خونی خفیف تا متوسط که داروهای خود را زیر نظر پزشک در وعدههای افطار تا سحر مصرف میکنند، منعی برای روزهداری ندارند. اما در کمخونیهای شدید، مشکلاتی همراه با کم خونی وجود دارد که روزه گرفتن را با مشکل مواجه میکند. برای مثال، کم خونی شدید در برخی افراد با نارسایی قلبی همراه است در چنین شرایطی با نظر پزشک و مرجع تقلید باید از روزهداری اجتناب کرد. چنانچه کم خونی ناشی از نارسایی کلیه یا ابتلا به سرطان باشد و افراد بیمار دیالیز یا شیمی درمانی شوند، باید از روزهداری پرهیز کرد. در نقطه مقابل، آن دسته از افرادی که به تالاسمی مینور مبتلا هستند، مشکلی برای روزهداری ندارند.
روزنامه صبح ساحل